انبوه سازی چیست و چه شرایطی دارد؟
پس از جنگ جهانی دوم، نیاز به ساخت سرپناه برای تعداد زیادی از مردم، باعث شد که در ساخت و ساز مسکن از روشی با عنوان مسکن انبوه صنعتی استفاده کنند، در حال حاضر با توجه به افزایش جمعیت در شهرها، افزایش تقاضای خرید مسکن و مهاجرت افراد به شهرهای شلوغ‌تر، همچنان انبوه‌سازی یکی از روش‌های محبوب برای تامین فضای مسکونی مورد نیاز در شهرهاست.
انبوه‌سازی در کشور ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه، دارای تفاوت‌های گوناگونی با کشورهای توسعه یافته است. در حقیقت انبوه‌ساز تنها به کسی گفته نمی‌شود که سازنده پروژههای حجیم با تعداد زیادی از بلوک‌های ساختمانی و یک شکل باشد، یک انبوه‌ساز در تعریف درست و دقیق، باید بتواند تکنولوژیهای نوینی را در صنعت ساختمان برای ساخت ساختمان‌های متعدد بکار گیرد. با این وجود ما در ایران با شنیدن نام انبوه‌سازی، ساختمان‌هایی یکسان و کاملا مشابه در شهرک‌هایی خاص را به یاد می‌آوریم، عده‌ای از انبوه‌سازان نیز در گذشته برای دستیابی به سود بیشتر، از مواد و مصالح نامرغوب استفاده نموده و استانداردهای لازم برای ساختمان‌سازی را رعایت نکرده‌اند، بنابراین دید برخی از مردم به انبوه‌سازی کمی با استرس و ناخوشایندی همراه شد، اما در سال‌های اخیر قوانین مختلفی وضع شده و الزامات مهمی همچون قدرت فنی و اجرایی انبوه‌سازان، در امر تعیین صلاحیت آن‌ها بسیار مهم تلقی می‌شود، تا ساختمان‌های مستحکم و باکیفیتی توسط آن‌ها ساخته شده و خیال خریداران و کاربران را آسوده سازد.
انبوه ساز کیست؟
انبوه‌ساز می‌تواند یک شرکت، یک شخصیت حقوقی و یا شخصی حقیقی باشد، که در تمام حالات باید حتما مجوز انبوه‌سازی را اخذ نماید. براساس تعاریف ارائه شده از قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که در سال 1374 توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، انبوه‌ساز شخصی حقیقی و حقوقی است که علاوه بر استفاده از تکنولوژیهای نوین در صنعت ساختمان و رعایت مقررات ملی ساختمان و سایر قوانین، باید دارای توان مدیریتی، مسئولیت و پدیدآوری طرح‌ها، توان تامین و جذب سرمایه، مدیریت تولید و ارائه مسکن و ساختمان باشد.
شرایط و ضوابط شرکت انبوه ساز
شرکتهای انبوه‌سازی برای آغاز فعالیت در حوزه انبوه‌سازی، باید حتما پروانه اشتغال داشته باشند و جهت اخذ این پروانه اشتغال باید دارای شرایط زیر باشند:
- تعیین تحصیلات مدیرعامل و اعضای هیات مدیره و شرکا
- توانایی مالی، توان مدیریت برای تامین و جذب سرمایه
- سوابق حرفه‌ای، اخذ رضایت کاربران از پروژههای مدیریت شده و موفقیت در کارهای پیشین
- ثبت شرکت در اداره ثبت و مالکیت صنعتی
- ارائه آگهی تاسیس شرکت در روزنامه‌های رسمی کشور و وجود اساسنامه‌ای که انجام یک یا کلیه خدمات مربوط به انبوه‌سازی در آن ذکر شده باشد.
شرایط و ضوابط اشخاص حقیقی انبوه ساز
علاوه بر شرکت و اشخاص حقوقی متعددی که در زمینه انبوه‌سازی فعالیت می‌کنند، اشخاص حقیقی نیز با دارا بودن شرایطی خاص، امکان ورود به این حوزه را خواهند داشت. این شرایط برای اخذ پروانه اشتغال برای یک فرد، عبارتند از:
- دارا بودن پروانه اشتغال به کار مهندسی یا کاردان تجربی، در رشته‌هایی که در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ذکر شده‌اند.
- داشتن سوابق فعالیت حرفه‌ای مرتبط
- توانمندی در مدیریت منابع مالی و جذب سرمایه
- تسلط و بکارگیری تکنولوژیهای نوین برای ارتقا کیفی و کمی در پروژههای ساخت و ساز
- مستندسازی تجربه‌های فعالیت‌های اجرایی
- طراحی معماری مناسب و کیفیت ساخت و ساز
- فراهم نمودن آسایش، رفاه و عملکرد مفید ساختمان‌ها
- ساختن فضاهای مناسب در داخل ساختمان‌ها از جنبه کمی و کیفی
مراحل صدور پروانه اشتغال انبوه سازان
همانطور که گفته شد اخذ پروانه اشتغال از مهم‌ترین شرایط برای ورود به حوزه انبوه‌سازی خواهد بود. دبیرخانه کمیته در محل انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن و ساختمان قرار گرفته و یک انبوه‌ساز باید ضمن مراجعه به دبیرخانه کمیته، مدارک لازم زیر را جهت صدور پروانه مذکور، ارائه دهد:
- مدارک تحصیلی مدیرعامل، اعضای هیات مدیره و شرکای شرکت
- اساسنامه و روزنامه رسمی شرکت
- مستندات سطح و مقدار سرمایه غیرنقدی شرکت و سهامداران
- مستندات مرتبط با مشارکت در ساخت پروژه
- مستندات اعتبارات و تسهیلات بانکی
- مستندات واضح‌سازی و تعیین تسهیلات بانکی
- مستندات اجرای به موقع براساس زمان‌بندی پروژههای انجام شده
- مستندات کیفیت پروژههای اجرا شده بوسیله دستگاه نظارت، که شامل رعایت مقررات ملی و استفاده از تکنولوژیهای نوین در صنعت ساختمان نظیر سبک سازی، بهینه سازی مصرف سوخت و… می‌شود.
- پروانه اشتغال به کار مجریان ساختمان
- کپی تمام مدارک نیز باید در دادگستری یا دفتر اسناد رسمی، برابر با اصل شود.
حدود صلاحیت انبوه سازان
مواردی که در جدول زیر بیان شده است، همان ضوابط و شرایطی هستند که انبوه‌ساز برای تعیین صلاحیت خود رعایت می‌کند، طبق این جدول او در هرکدام از این موارد نمره‌ای دریافت نموده و در نهایت با استفاده از میزان این امتیازات، صلاحیتش مشخص می‌گردد: